Hocaların Hocası: Hoca Ali Rıza (1858 – 1930)

Türk resminin en usta manzara ressamı olarak anılan Hoca Ali Rıza, hayatını resme ve resim eğitimine adamıştır. 1880 yılında Kuleli Askeri İdadisi’nde okuduğu sıralarda arzuhal vererek okulda resimhane açılmasına öncülük etmiştir, böylece 55 yıl sürecek olan resim hayatı başlamıştır. Gösterdiği başarı sebebiyle resim eğitimine Napoli’de devam etmesi kararlaştırılmış olsa da o yıllarda Napoli’de görülen kolera salgını sebebiyle bu mümkün olmamıştır.  Hiçbir ekole bağlı olmayan Hoca Ali Rıza, kendi üslubunu geliştirmiştir. Yağlıboya ve suluboyayı da yetkin bir şekilde kullanan Hoca Ali Rıza’nın asıl ustalığı karakalemdir. Eski İstanbul’un güzelliklerini, Türk’ün yaşayışını, köylerini, mahallelerini, çeşmelerini, mezarlıklarını, yazlık-kışlık kahvehanelerini bütün ayrıntılarıyla, herhangi bir tesir altında kalmadan resmetmiştir.

“Ressamlık, tabiattan çizmektir; modelden çizmeye çalışan, tabiattan çizerken muvaffak olamaz.”

Yaptığı resimleri karakalem şeklinde taş baskı olarak çalışan Hoca Ali Rıza, bunları yüz nüsha olarak çoğaltmış ve öğrencilerinin pratik yapması için kitaplaştırmıştır. Bu baskılar adeta Hoca Ali Rıza’nın resimlerine birer eskiz teşkil etmektedir.  Hoca’nın öğrencileri arasında Süheyl Ünver, Pertev Boratav, Sami Yetik, Üsküdarlı Cevat, Dr. Hikmet Hamdi, Osman Asaf, Celal Esat Arseven, Ali Rıza Beyazıt, Sermet Muhtar Alus gibi önemli isimler mevcuttur. Yaklaşık 5,000 eser meydana getirdiği tespit edilen Hoca Ali Rıza yaşadığı süre boyunca herhangi bir eserini satmamıştır, ilk sergisi ölümünden üç yıl sonra çocukları tarafından açılmıştır.

“Medeni milletlerce büyük önem verilen resim sanatı, birçok faydalar sağlaması bakımından, hayal etme gücünün ortaya konmasına ve bütün insan topluluklarının okuyup anlayabilmesine vasıta olan apaçık bir dil, bir nevi yazı gibidir.”

Galerigecit.com birçok Hoca Ali Rıza eserine ev sahipliği yapmaktadır.